DORASTANIE. W którą pójść stronę?

Dorastanie- czas pomiędzy dzieciństwem, a dorosłością. Pewien odcinek drogi jaką przebywa człowiek z jednego punktu do drugiego. Od zależności ku niezależności, od niesamodzielności do samodzielności. To proces uczenia się odpowiedzialności, przemiana w osobę, która dba o siebie i innych.

Autonomia

W okresie dorastania młody człowiek zdobywa coraz większą autonomię. Aby uzyskać zdolność do samostanowienia musi dokonać się jego separacja od rodziców, opiekunów, wychowawców, polegająca na psychicznym oddaleniu się od nich. Wiąże się to z wyborami, czasami niewłaściwymi, mierzeniem się z nowymi sytuacjami. Okres ten jest trudny dla nastolatka i rodzica. Ustalają się na nowo relacje pomiędzy dwiema stronami.

Targani emocjami (żalem za tym co mija, złością, tęsknotą za dzieciństwem, strachem przed tym co nieznane) i niezrozumieniem, można przeoczyć to co ważne. Tymczasem swoista separacja pomiędzy bliskimi sobie osobami, następuje po to, aby młody człowiek mógł zrobić krok w dorosłość. Ta forma psychologicznego rozstania się, zmiana we wzajemnych relacjach powoduje, że młody człowiek stopniowo uzyskuje autonomię.

Konsekwencje

Jedna z istotnych różnic pomiędzy dzieciństwem, a dorosłością dotyczy tego kto ponosi konsekwencje za dany czyn. W przypadku dziecka ostateczne skutki jego postępowania spadają na rodziców. Jednak w miarę uzyskiwania dojrzałości, młody człowiek podejmuje coraz poważniejsze decyzje, a wraz z nimi przyjmuje coraz większe konsekwencje. Rolą rodziców jest towarzyszenie dziecku podczas tej drogi i powierzanie spraw do rozwiązania o stopniu złożoności adekwatnym dla wieku i możliwości młodego człowieka. Ważne jest, aby umieć to wyważyć. Jeśli trudność jest niewspółmierna względem umiejętności nastolatka do jej pokonania, wówczas stanowi zbyt duży balast, z którym on sobie nie poradzi. Ciągłe porażki wzmagają poczucie bezradności i wywołują przekonanie co do własnej nieskuteczności. Z drugiej strony nadmierne chronienie, wyręczanie dziecka i niepowierzanie mu spraw, które jest w stanie rozwiązać, kształtuje postawę bierności, niewiary w swoje możliwości oraz powoduje niechęć do brania odpowiedzialności.

Wychowanie

Troską większości rodziców jest, aby ich dziecko dokonywało właściwych wyborów, „nie wpadło w złe towarzystwo”, uzależnienie, było szczęśliwe. Co można zrobić, aby uchronić dorastającego syna, czy córkę?

Nie ma gwarancji na to, jak potoczą się losy człowieka. Jednak posiadamy narzędzie. Wychowanie dziecka i wspólne życie od jego maleńkości do dorosłości to czas, który mamy, aby przekazać synowi czy córce odpowiednią perspektywę. Pozwoli ona wybierać dziecku to co właściwe. Zawierają się w niej: wartości i normy. Dzięki nim, człowiek wie jak postępować.

Proces internalizacji norm i wartości, czyli ich uwewnętrznienia i przyjęcia za własne, jest złożony. Wpływają na to czynniki tj.: cechy osobowości, temperament, specyfika relacji rodzinnych, autorytet rodziców i prezentowany przez nich wzorzec wartości.

Wartości i normy

Normy to przekonania w formie nakazów i zakazów regulujących zachowania w różnych aspektach życia człowieka.

Wartości to cechy, zachowania pożądane przez człowieka lub społeczeństwo.

Obrazowo można normy przedstawić jako ogrodzenie, którego nie należy przeskakiwać. Niektóre normy zmieniają się z wiekiem (np.: nie rozmawiaj z obcymi), inne pozostają niezmienne (np.: nie krzywdź nikogo).

Wartości można przyrównać do skarbów w skrzyni, po które człowiek sięga, gdy przyjdzie potrzeba. Większość osób nie ma problemu z wymienieniem co jest dla nich wartością (miłość, dobro, współczucie, rodzina, przyjaźń itd.), ale z realizacją już tak. Wybory jakich nastolatek będzie dokonywał w życiu zależą od wartości i norm, które uwewnętrznił.

Wkraczając w dorosłość młody człowiek powinien wiedzieć, że etap ten oznacza: większą swobodę, ale także odpowiedzialność; wybory, w którą stronę iść i skutki ich ponoszenia.

Rodzic przekazuje swojemu dziecku wartości i normy- drogowskazy, które wyznaczają kierunek w dorosłym życiu.